Wat zijn opties en hoe kunt u handelen in opties?

Estimated reading time: 17 minutes

Veel mensen vinden het handelen in opties gevaarlijk en risicovol, maar is dit terecht? Wij zijn van mening dat deze opvatting zal veranderen naarmate u meer over dit beleggingsproduct te weten komt. 

Beleggen in opties wordt namelijk juist vaak gebruikt om risico’s te beperken. Enige basiskennis van het product is wel essentieel, omdat er uiteraard wel degelijk risico’s zitten aan het kopen en verkopen van opties.

Na het lezen van dit artikel kent u de belangrijkste begrippen, weet u het verschil tussen call opties en put opties, wat long en short gaan is en hoe ook u kunt handelen in opties. Bent u op zoek naar een broker om opties te handelen, klik dan hier.

Beleggen in opties voor beginners

Voordat we dieper ingaan op het handelen in opties, is het allereerst goed om de belangrijke begrippen door te nemen. Hieronder bespreken we wat opties precies zijn, wat een call optie is en wat een put optie is.

Welke soorten opties zijn er?

Wat is een call optie?

Een call optie is een financieel product dat de koper van de optie het recht geeft om aandelen tegen een van tevoren vastgestelde prijs te kopen. Daarnaast is ook de datum waarop het recht kan worden uitgeoefend vastgesteld, de zogeheten ‘expiratiedatum’. Het bedrag waartegen de optie wordt verhandeld heet de optiepremie.

Wat is een put optie?

Een put optie is een financieel product dat de koper van de optie het recht geeft om aandelen tegen een van tevoren vastgestelde prijs te verkopen. Ook de datum waarop het recht kan worden uitgeoefend is vastgesteld. Dit is wederom de zogenoemde expiratiedatum. Ook hier geldt dat het bedrag waartegen de optie wordt verhandeld de optiepremie heet.

Wat is de onderliggende waarde van een optie?

De onderliggende waarde van een optie is het beleggingsproduct waarop de koers van een optie is gebaseerd. Denk hierbij aan onderliggende waarden als een aandeel, index, valutapaar of een grondstof. Voorbeelden van derivaten met een onderliggende waarde zijn opties, futures en hefboomproducten.

Wat is de optiepremie van een optie?

De optiepremie is de prijs die een belegger betaalt om een optiecontract te kopen of ontvangt bij het schrijven (verkopen) van een optiecontract. Het is de prijs waartegen het recht wordt verleend om de onderliggende waarde te kopen (in het geval van een call-optie) of te verkopen (in het geval van een put-optie) binnen een bepaalde periode en tegen een vooraf vastgestelde prijs, die de uitoefenprijs wordt genoemd.

Het bepalen van de ‘juiste’ optiepremie kan complex zijn. Handelaren, market makers en computers maken daarom doorgaans gebruikt van het Black-Scholes-model om optieprijzen te berekenen. Om een redelijke waarde voor de premie te berekenen maakt dit model gebruik van een reeks aan variabelen.

De prijs van een optie wordt onder andere bepaald door de uitoefenprijs, de looptijd van een optie, de volatiliteit en de rentevoeten. Handelaren maken doorgaans gebruik van de optiegrieken om deze factoren te meten die de prijs van een optiecontract beïnvloeden. De belangrijkste optiegrieken zijn delta, gamma, theta en vega.

Wat is de expiratiedatum van een optie?

De expiratiedatum geeft aan wanneer een financieel product zoals een optie of een future expireert (afloopt). De standaard expiratiedatum voor vele opties is de derde vrijdag van de afloopmaand. Toch kent de Nederlandse optiebeurs ook afwijkende expiratiedata, zoals bij dagopties en weekopties.

Looptijd van opties

Opties hebben verschillende looptijden, die worden bepaald op het moment van uitgifte van de optie. De looptijd van een optie verwijst naar de periode die loopt tot en met de expiratiedatum. Na het verstrijken van de looptijd moet de koper de optie uitoefenen of waardeloos laten expireren. Sommige opties kunnen ook voor het einde van de looptijd worden uitgeoefend door de koper, maar meestal is het gunstiger om de optie te verkopen als je deze niet langer meer wilt aanhouden.

Er zijn verschillende gestandaardiseerde looptijden beschikbaar, maar het exacte aanbod kan variëren afhankelijk van de beurs en het type optiecontract. Enkele veelvoorkomende looptijden voor opties zijn: dagopties, weekopties, maandopties. Maar er zijn ook opties beschikbaar voor periodes van 3 maanden en langer.

Het is belangrijk op te merken dat niet alle looptijden beschikbaar zijn voor alle opties. De beschikbaarheid van looptijden kan verschillen afhankelijk van de beurs, de onderliggende waarde en het type optiecontract.

Wat is de uitoefenprijs van een optie?

Met de uitoefenprijs (ook wel strikeprijs genoemd) refereert men naar de koers waartegen de houder van een optie de onderliggende waarde kan kopen of verkopen. Na het aflopen van de optieperiode bepaalt de optiehouder of hij het recht uitoefent om te kopen of te verkopen tegen de uitoefenprijs.

Bij een call-optie geeft de uitoefenprijs aan tegen welke prijs de houder van de optie de onderliggende activa kan kopen. Als de marktprijs van de onderliggende activa hoger is dan de uitoefenprijs, kan de houder van de call-optie profiteren van het verschil door de optie uit te oefenen.

Bij een put-optie geeft de uitoefenprijs aan tegen welke prijs de houder van de optie de onderliggende activa kan verkopen. Als de marktprijs van de onderliggende activa lager is dan de uitoefenprijs, kan de houder van de put-optie profiteren van het verschil door de optie uit te oefenen.

De uitoefenprijs wordt bepaald op het moment van het afsluiten van het optiecontract en blijft gedurende de looptijd van de optie onveranderd. Het kiezen van de juiste uitoefenprijs is een belangrijke overweging bij het handelen in opties, omdat het de winstgevendheid en het risico van de optiepositie beïnvloedt.

Intrinsieke waarde

De intrinsieke waarde van een optie is het verschil tussen de huidige marktprijs van de onderliggende activa en de uitoefenprijs van de optie. Het geeft aan hoeveel waarde de optie heeft op basis van de directe winst die zou worden behaald als de optie op dat moment zou worden uitgeoefend. De intrinsieke waarde kan als volgt worden berekend:

Voor een call-optie: Intrinsieke waarde = huidige marktprijs van de onderliggende activa – uitoefenprijs

Voor een put-optie: Intrinsieke waarde = uitoefenprijs – huidige marktprijs van de onderliggende activa

Het belang van de intrinsieke waarde ligt in de prijsbepaling van opties. Over het algemeen zal de prijs van een optie bestaan uit zowel de intrinsieke waarde als de tijdswaarde. De intrinsieke waarde vertegenwoordigt het “reële” of “echte” deel van de waarde van een optie, terwijl de tijdswaarde de waarde vertegenwoordigt die voortvloeit uit de kans op toekomstige prijsbewegingen en volatiliteit.

Tijdswaarde

De tijdswaarde van een optie is het deel van de optiepremie dat niet wordt verklaard door de intrinsieke waarde van de optie. Het vertegenwoordigt de extra waarde die beleggers bereid zijn te betalen bovenop de intrinsieke waarde, vanwege de mogelijkheid van toekomstige koersbewegingen van de onderliggende activa en andere factoren die de waarde van de optie kunnen beïnvloeden.

Doorgaans hebben opties met een langere looptijd een hogere tijdswaarde. Dat is logisch, aangezien er meer tijd is voor koersbewegingen en verandering in volatiliteit die de waarde van de optie kunnen beïnvloeden. De tijdswaarde is verder afhankelijk van de volatiliteit, veranderingen in de rentevoeten en dividenduitkeringen.

Optie moneyness

Moneyness beschrijft hoe de huidige prijs van de onderliggende waarde zich verhoudt tot de uitoefenprijs van de optie. Er zijn drie mogelijkheden:

Onderstaande afbeelding gaat over een scenario waarbij een put optie wordt aangekocht ter bescherming van een aandelenpositie. Stel deze belegger kocht 100 aandelen op $ 2 per stuk. Op $ 3 krijgt de belegger hoogtevrees en wil zich beschermen tegen een daling, zonder zijn aandelen te verkopen. Er wordt daarom een put optie wordt aangekocht op het moment dat het onderliggende aandeel op $ 3 staat. De koper kiest voor een uitoefenprijs van $ 4. Hiermee heeft de koper het recht om de aandelen te verkopen op $ 4 per stuk. Er wordt een optiepremie betaald van $ 1. Het break-evenpunt van de positie ligt daarmee op $ 3 (uitoefenprijs – premie). De prijs van de onderliggende waarde stijgt richting $ 6, waardoor de optie waardeloos expireert in mei. Hiermee raakt de belegger $ 1 aan winst kwijt, maar heeft nog wel zijn aandelen die $ 6 per stuk waard zijn.

Indien het aandeel precies op $ 4 noteert, staat de optie at the money. Boven de $ 4 noteert deze optie out of the money. Als de koers van het aandeel onder de $ 4 noteert spreken we van in the money.

Notatie van opties

Hieronder ziet u een voorbeeld van hoe een optie wordt genoteerd. Door alle delen van de notatie uit te splitsen, maken we duidelijk waar alles voor staat.

XYZ CALL 20 MEI 2022 € 50

Wat is de open interest van een optie?

Open Interest, cruciaal voor optiebeleggers, vertegenwoordigt het aantal openstaande optiecontracten aan het einde van de beursdag. Deze waarde, uniek voor elke optiereeks, varieert dagelijks. Het wordt berekend door het optellen van alle gekochte en geschreven contracten per reeks, wat de liquiditeit van een optie aangeeft. Als de Open Interest stijgt, betekent dit dat de marktinteresse voor die specifieke optiereeks toeneemt, en vice versa. Het is belangrijk om Open Interest en volume niet te verwarren – waar volume elke verhandelde optie betreft, houdt Open Interest alleen rekening met openstaande contracten.

Handelen in call opties en put opties

Bij opties beleggen zijn er twee soorten opties beschikbaar, namelijk de call optie en de put optie. Een gekochte call optie geeft het recht om tot en met de afloopdatum (expiratiedatum) van de optie aandelen te kopen tegen een vooraf bepaalde prijs (de uitoefenprijs). Voor dit recht betaalt de belegger een optiepremie. De verkoper van de call optie ontvangt de premie en heeft een plicht om bij het uitoefenen van de optie, aandelen te verkopen tegen de uitoefenprijs.

Voor het recht van een put optie geldt het omgekeerde. Een gekochte put optie geeft het recht om tot de expiratiedatum aandelen te verkopen tegen de uitoefenprijs. Met een verkochte put optie kunt u door de koper van de optie verplicht worden de aandelen te kopen tegen de uitoefenprijs. Het verkopen van een optie wordt ook wel het “schrijven van een optie” genoemd.

Een belegger die een call optie in bezit heeft, oefent zijn recht om de aandelen te kopen alleen uit wanneer de koers van de onderliggende waarde op de expiratiedatum boven de uitoefenprijs ligt. Wanneer de koers immers onder de uitoefenprijs ligt, kan de koper van de call optie de aandelen beter tegen een lagere prijs rechtstreeks op de beurs kopen. Let hierbij op: de koper van de call optie heeft het recht om de optie uit te oefenen, niet de plicht. De verkoper heeft wel de plicht om de aandelen te verkopen zodra de koper zijn optie uitoefent.

Ditzelfde geldt voor put opties, alleen oefent de koper hier zijn opties uit als de koers van de onderliggende waarde onder de uitoefenprijs ligt. Hij kan zijn aandelen met zijn opties immers tegen een hogere prijs verkopen dan rechtstreeks op de beurs. Ook hier geldt dat de koper van de put optie het recht heeft om de optie uit te oefenen, niet de plicht. De verkoper van de optie is wederom wel verplicht de aandelen te kopen als de optie wordt uitgeoefend.

Call opties: rechten en plichten

Put opties: rechten en plichten

Door beurzen zoals Euronext en NYSE worden maandelijks nieuwe opties uitgegeven. Voor liquide aandelen is het standaard om opties te vinden met een looptijd van 1, 2, 3, 6 en 12 maanden. Op de Amsterdamse beurzen vindt u tevens kortlopende opties, waartoe ook de dag-opties op de AEX-index behoren.

Naast de maandelijkse nieuwe opties, worden ook dagelijks nieuwe opties uitgegeven met een looptijd van één dag. Zowel met deze kortlopende opties als met langlopende opties, onderscheidt de Nederlandse optiebeurs zich. Opties met een looptijd van maximaal vijf jaar staan liquide in het scherm geprijsd.

Uiteraard zou dit niet bestaan zonder de interesse van de Nederlandse particuliere beleggers, die op Europees niveau gekenmerkt worden als buitengewoon actieve optiebeleggers.

Long & short opties handelen

Bij het handelen in aandelen, opties en futures komen de termen long en short veelvuldig naar voren. In handelstermen betekent een longpositie dat een belegger de onderliggende waarde in bezit heeft en inspeelt op een stijging van de onderliggende waarde.

Bij het short gaan in bijvoorbeeld aandelen, verkoopt de belegger aandelen die hij niet in bezit heeft, met als doel deze op een later tijdstip terug te kopen tegen een lagere prijs. Het verschil tussen de verkoopprijs en de lagere aankoopprijs van het aandeel is de winst voor de belegger. Met een longpositie wordt dus winst gemaakt als het aandeel stijgt, bij een short positie wordt winst gemaakt als het aandeel daalt.

Bij het handelen in opties krijgen de termen long en short een extra dimensie. Wanneer een belegger long call opties in portefeuille heeft, betekent dit dat hij deze callopties gekocht heeft. Ditzelfde geldt voor long putopties, ondanks dat met gekochte putopties gespeculeerd wordt op een daling van de onderliggende waarde. Voor short call en put opties (“geschreven opties”) geldt het tegenovergestelde. Dit betekent dus dat de belegger de opties verkocht heeft, ook wanneer er gespeculeerd wordt op een stijging van de onderliggende waarde (zoals bij een short put). In de tabel hieronder wordt dit duidelijk weergegeven.

Optie strategieën

Voordat u begint met handelen in opties is het mogelijk verstandig om diverse optie strategieën te bekijken. Het opzetten van verschillende optiestrategieën is ideaal om uw risico’s te beperken. Door opties te combineren krijgt de optiebelegger de mogelijkheid om zijn verwachting om te zetten in een concrete handelsstrategie met lagere risico’s tegenover de optiegrieken.

Met spreads, straddles, strangles en nog veel meer combinaties is het mogelijk om strategisch in te spelen op vrijwel elke marktsituatie, ongeacht of de koers van de onderliggende waarde stijgt, daalt of zijwaarts beweegt. Kijk op onze optie strategieën pagina en vindt de beste optie strategie voor uw trade ideeën.

Optie koersen AEX

Een overzicht van call en put opties op de AEX kunt u heel eenvoudig in het TWS Handelsplatform of in LYNX+ vinden.

Indien u gebruikt maakt van het TWS Handelsplatform kunt u bijvoorbeeld gebruikmaken van de Option Trader. Dit is de ideale trading tool voor optie handelaren. Met deze optie trading tool kunt u de optieprijzen voor één of meer onderliggende waarden bekijken. U kunt razendsnel de risico’s analyseren en losse orders of combinatieorders plaatsen

Ook via het vernieuwde LYNX+ is het eenvoudig om de aex optie koersen snel te bekijken. Klik simpelweg op de AEX-index en kies bovenin voor opties. Direct verschijnen de opties voor de eerstvolgende expiratie van de maandopties. Bovenin kunt u zelf de expiratiedatum en uitoefenprijs wijzigen. Onderaan heeft u de mogelijkheid om via één druk op de knop een optiecombinatie te creëren met de door u gekozen opties.

Transactiekosten voor optiehandel

Via LYNX handelt u in opties tegen lage en transparante tarieven. Wij maken geen gebruik van een minimumprijs per order. U betaalt alleen voor het aantal verhandelde optiecontracten. Voordat u de order verstuurt, ziet u in één oogopslag wat de kosten zijn.

Zo handelt u al in Aandelenopties op Euronext tegen € 0,79 per contract. AEX-index opties kosten € 0,99 per contract en Amerikaanse opties kosten € 2,40 per contract.

Optie begrippenlijst

Conclusie

In dit artikel hebben we de basisprincipes van het handelen in opties uitgebreid verkend, waarbij we ons specifiek hebben gericht op de unieke kansen en uitdagingen die opties beleggen met zich meebrengt. Van het begrijpen van de fundamentele concepten zoals call- en putopties tot het ontwikkelen van strategieën voor risicobeheer.

Dit artikel biedt een leidraad voor zowel beginnende als ervaren beleggers die hun kennis willen verdiepen en hun vaardigheden in de optiehandel willen aanscherpen. Met de juiste benadering en een goed begrip van de marktdynamiek, kunnen opties een waardevolle aanvulling zijn op elke beleggingsportefeuille.

Meer over opties

In een ander artikel gaan we wat dieper in op de opties zelf. Onder andere de termen Amerikaanse en Europese stijl, exercise & assignment en in-the-money, at-the-money en out-of-the-money worden hier nader toegelicht. Lees dit in het artikel over de afwikkeling van opties.

Handelen in opties via LYNX

Via LYNX kunt u zeer voordelig handelen in opties. Met één simpele muisklik handelt u eenvoudig in alle Europese en Amerikaanse aandelenopties en indexopties. Tevens heeft u de beschikking over de beste trader tools, zoals de OptieTrader, en kunt u optiecombinaties in zijn geheel naar de beurs versturen.