Jaarrekening bedrijf: Hét instrument voor fundamentele analyse

Wat is een jaarrekening bedrijf?

Een jaarrekening bedrijf is een financieel verslag opgemaakt door het management van een bedrijf. Afhankelijk van de rechtsvorm waaronder het bedrijf opereert legt de onderneming al dan niet een uitgebreide versie neer.  Zo’n verslag wordt opgemaakt op een bepaald tijdstip en bevat een overzicht van de toestand van een bedrijf. Door middel van een balans krijgt een potentiële belegger een overzicht over het eigen vermogen, de schulden en de bezittingen van de onderneming.

De activa en passiva vormen samen de bouwstenen van een balans. Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen de twee termen aangezien ze compleet verschillend zijn van elkaar.

Een jaarrekening opvragen kan gemakkelijk via de Nationale Bank van België, of NBB. Beleggers bij LYNX kunnen ook gemakkelijk een jaarrekening opvragen in het handelsplatform bij de fundamentele gegevens.

Activa

De activa geeft de waarde weer van de bedrijfsbezittingen. Onder de term activa vallen nog eens twee onderdelen, namelijk de vaste en vlottende activa. Vaste activa zijn de bezittingen die langer dan een jaar gebruikt worden. Vlottende activa daarentegen zijn de bezittingen die bedoeld zijn om later nog te verkopen.

Zo valt in de onderstaande jaarrekening bedrijf te zien dat de vaste activa veel hoger zijn dan de vlottende activa. Dat komt omdat de core-business van Warehouses De Pauw het verhuren is van semi-industrieel en logistiek vastgoed. Het spreekt voor zich dat dergelijke bedrijven veel meer vaste activa bezitten dan bijvoorbeeld een ICT-bedrijf.

Figuur 1: Niet-geconsolideerde balans jaarrekening bedrijf Warehouses De Pauw (Via nbb.be)

Passiva

Aan de andere kant hebben we de passiva. De passiva geven weer hoe de bedrijfsbezittingen, of activa, gefinancierd worden. Die financiering is mogelijk met het eigen vermogen of door middel van schulden. Schulden (in onderstaand geval ‘verplichtingen’) kennen verschillende vormen, het kunnen leningen zijn maar ook nog te betalen klanten.

In het onderstaande geval van Warehouses De Pauw valt te zien dat de verplichtingen of schulden hoger zijn dan het eigen vermogen. Later in dit artikel zullen we zien dat dit ervoor zorgt dat de solvabiliteit lager zal uitvallen dan gewenst.

Figuur 2: Niet-geconsolideerde balans jaarrekening bedrijf Warehouses De Pauw (Via nbb.be)

Jaarrekening bedrijf financieel analyseren

Doorgewinterde analisten kunnen op een mum van tijd een beeld vormen over de financiële situatie van een bedrijf. Hieronder worden de belangrijkste instrumenten weergegeven die fundamentele analisten hanteren bij de beoordeling van een bedrijf.

Bij LYNX zijn klanten in de mogelijkheid om de balans en resultatenrekening te bekijken van elk bedrijf.

Rentabiliteit

De rentabiliteit geeft weer hoe winstgevend een bedrijf is. Daarbij worden de kosten en opbrengsten, te vinden in de resultatenrekening van de jaarrekening bedrijf, vergeleken in een bepaalde periode. Indien er een groot verschil is tussen de twee, dan kan er opgemaakt worden dat de onderneming rendabel is. Toch dienen er enkele vragen gesteld te worden alvorens conclusies te trekken. ROA en ROE zijn de twee meest gebruikte rentabiliteitsindicatoren.

ROA, of return on assets, indiceert hoe winstgevend het bedrijf is ten opzichte van het totale vermogen. Het geeft de rentabiliteit weer van het totaal vermogen uitgedrukt in een percentage voor aftrek van de interest en belastingen.

Naast de rentabiliteit van het totaal vermogen kan een belegger ook de rentabiliteit van het eigen vermogen bekijken. Daarbij wordt er enkel gekeken naar het eigen vermogen, of het totaal vermogen zonder de schulden. Ook hier is de nettowinst het saldo van de bedrijfsopbrengsten en kosten.

Er dient voorzichtig omgegaan te worden met de rentabiliteit van een bedrijf. Het wordt ten zeerste aangeraden om een vergelijking te maken met andere bedrijven.

Figuur 3: Rentabiliteit in het LYNX handelsplatform

Liquiditeit

De liquiditeit is een vergelijking van de kasinkomsten en de kasuitgaven van een bedrijf. Hierbij is de centrale vraag of de onderneming in staat is zijn korte-termijnschulden te kunnen betalen. De voornaamste cijfers binnen de liquiditeit zijn de current en de acid ratio.

Dankzij de current ratio krijgen we een idee hoe de verhouding is tussen de beschikbare waarden, schulden van klanten en de voorraden tegenover de schulden op korte termijn. Normaalgezien dient deze waarde groter te zijn dan 1. Mocht dit cijfer veel lager liggen dan 1 dan zal de onderneming problemen hebben om schulden op korte termijn af te betalen.

De acid test, of quick ratio, is gelijkaardig aan de current ratio maar houdt geen rekening met de minst liquide elementen. Zodoende wordt er bijvoorbeeld geen rekening gehouden met de voorraden. Een slechte liquiditeit kan een voorbode zijn voor een hoop problemen. Ook hier geldt dat een acid test boven 1 aanzien wordt als een goede ratio.

Solvabiliteit

Solvabiliteit gaat verder dan de liquiditeit en bekijkt de totale schuldgraad van een bedrijf. Zoals eerder vermeld, bevat de passiva het eigen vermogen en het vreemd vermogen, de verhouding daartussen is de solvabiliteit. Op die manier geeft de ratio weer of een bedrijf zijn schulden kan terugbetalen en hoe afhankelijk het is van het vreemd vermogen.

Algemeen zijn er twee manieren om de solvabiliteit te berekenen. Ten eerste wordt het eigen vermogen vergeleken met het totaal vermogen, ten tweede wordt het vergeleken met het vreemd vermogen. Doorsnee wordt een solvabiliteitsratio tussen de 25 en 40 procent aanzien als goed.

Let op: er dienen steeds vragen gesteld te worden bij het analyseren van deze ratio’s. In welke sector bevindt het bedrijf zich? Is de sector van het beoordeelde bedrijf kapitaalintensief? Dat zijn vragen die zeer belangrijk zijn alvorens te bepalen of het ratio van een bedrijf goed, slecht of voldoende is. Zo zal een financiële instelling bijvoorbeeld een lagere solvabiliteit hebben dan een industrieel bedrijf.

Jaarrekening bedrijf: een meerwaarde voor beleggers

Beleggers die fundamentele analyse toepassen bij het beoordelen van de koopwaardigheid van een aandeel zijn steeds een stap voor op de rest. Aan de hand van de voorafgaande ratio’s kan er al een aardig beeld gevormd worden over de financiële gezondheid van een bedrijf. Zo zal een fundamenteel analist weten hoe hoog de schuldgraad is en of het bedrijf voldoende rendeert. Daarbovenop zijn er nog enkele instrumenten die hoogst interessant zijn voor beleggers.

Cash

Als bedrijven over een hoop cash beschikken dan kan dat een verzekering zijn voor de aandeelhouders. Op die manier weten zij of het bedrijf bestand is tegen een tegenslag, maar ook kan overleven tijdens een expansie.

Voor biotechnologiebedrijven bijvoorbeeld is het vaak belangrijk om over voldoende cash te beschikken. Omdat het ontwikkelen en commercialiseren van medicijnen veel geld kost, is de hoeveelheid cash een belangrijke factor. In het onderstaande voorbeeld staan de liquide middelen aangeduid die gerapporteerd waren bij Galapagos voor het boekjaar 2018. Hoewel die cashberg in de tussentijd al fors gestegen is, is het duidelijk dat het een grote hap neemt uit de totale activa.

Accounts receivable

Accounts receivable geeft in de jaarrekening bedrijf weer of de onderneming zijn nog te ontvangen gelden voldoende invordert. In het onderstaande voorbeeld van Cofinimmo is te zien dat dat bedrag de laatste drie jaar daalde. Dat betekent dat Cofinimmo succesvol zijn handelsdebiteuren opvolgt.

Goodwill

Letterlijk vertaald betekent goodwill welwillendheid. Dankzij overnames van andere bedrijven kan de post goodwill geactiveerd worden en beschouwd worden als een meerwaarde van de onderneming. Goodwill kan afgeschreven worden.

In het onderstaande voorbeeld is de balans voor het boekjaar 2018 van Kraft Heinz te vinden. Daar valt ogenblikkelijk het gigantische bedrag aan goodwill af te lezen. Meer dan een derde van de activa zit onder die post. Dat komt door de overname van Kraft door Heinz, daar werd een groot bedrag extra betaald aan goodwill.

Uiteraard zijn er veel meer gegevens te vinden als we een jaarrekening lezen. Hieronder vindt u nog enkele ratio’s die zeer vaak gehanteerd worden door beleggers.

Vaak gehanteerde instrumenten bij jaarrekening bedrijf

Koers-winstverhouding

De winst van een bedrijf is terug te vinden in de resultatenrekening. Als we dat vergelijken ten opzichte van de huidige koers van het desbetreffende aandeel dan krijgen we de koers-winstverhouding. In het geval dat de koers-winstverhouding hoog uitvalt, dan kan men ervan uitgaan dat het bedrijf duur gewaardeerd staat.

Meer informatie over de koers-winstverhouding vindt u hier.

Koers/boekwaarde

Hier wordt de verhouding berekend door het eigen vermogen te delen door het aantal uitstaande aandelen. Door die waarde te vergelijken met de huidige koers kan nagegaan worden of het aandeel over- of ondergewaardeerd is. Waardebeleggers hanteren de ratio om een schifting te kunnen maken tussen de aandelen waarin ze geïnteresseerd zijn.

Desondanks dat het een goede indicator is, dient er steeds gekeken te worden naar de gehele sector. Dat is omdat de boekwaarde van activa enorm kan verschillen. In dit voorbeeld heeft ICT-bedrijf Econocom vanzelfsprekend een lagere boekwaarde dan bijvoorbeeld Melexis, de roestvrijstaalproducent.

Figuur 4: Koers/Boekwaarde Econocom Group

Figuur 5: Koers/Boekwaarde Melexis

Winstmarge

Uit de winstmarge kan een belegger opmaken hoeveel winst er effectief gegenereerd wordt uit de verkopen. Op die manier verdient een bedrijf met een winstmarge van 20 procent bijvoorbeeld 0,20 cent per euro die verkocht is. Beleggers kijken vaak ook naar de voorafgaande jaren om te zien of de winstmarges in een stijgende trend zitten.

Er zijn drie verschillende soorten winstmarges: de nettowinstmarge, de operationele winstmarge en de brutowinstmarge. Deze zijn bij LYNX terug te vinden onder de fundamentele gegevens.

Figuur 6: Marges bij Siemens

Conclusie jaarrekening bedrijf

Een jaarrekening lezen geeft de belegger een inzicht in de fundamentele gegevens van een bedrijf. Indien er een geschikt en koopwaardig aandeel wordt gevonden aan de hand van technische analyse, dan is het niet slecht om ook een fundamentele analyse te maken. Omgekeerd geldt hetzelfde.

De lijst met ratio’s is niet-limitatief.