|
Artikel laten voorlezen
|
Stijgende rentes waren de afgelopen weken het onderwerp van gesprek. Ondertussen keken beleggers en economen ook vol spanning naar de rentecurve. Deze is de afgelopen periode omgebogen, waardoor een zogeheten omgekeerde rentecurve, ook wel inverted yield curve, is ontstaan. Wat houdt dit precies in en wat kunt u hiermee als belegger?
Omgekeerde rentecurve
De rentes op de Amerikaanse obligatiemarkten vertonen momenteel een zogeheten omgekeerde rentecurve. Dit ontstaat als de vergoeding op leningen met een korte looptijd hoger zijn dan op leningen met een langere looptijd. In dit artikel zullen we dit fenomeen uitleggen en zullen we de gevolgen van de omgekeerde rentecurve bespreken.
Wat is een rentecurve?
Rentecurve is een term die op de obligatiemarkten wordt gebruikt om de relatie tussen het verwachte rendement en de looptijd van verschillende obligaties met dezelfde kredietwaardigheid te vergelijken. De rentecurve geeft simpelweg het verschil aan tussen verschillende rentes, zowel korte als lange. Veelal wordt deze rentecurve in een grafische voorstelling weergegeven.
Normale rentecurve
In onderstaande afbeelding toont de blauwe lijn aan hoe een normale rentecurve eruit ziet. Op de horizontale as wordt de looptijd doorgaans in jaren aangegeven, op de verticale as het rendement. In een normale situatie zullen obligaties met een langere looptijd een hoger rendement opleveren dan obligaties met een kortere looptijd.
Dit is logisch te verklaren, aangezien het risico voor de geldverstrekker groter wordt naarmate de looptijd langer wordt. Denk bijvoorbeeld aan renteschommelingen, inflatie en het risico op default (kredietrisico). Ter compensatie van dat hogere risico vragen de uitgevers van obligaties (leningen) dan ook een hogere vergoeding. Grafisch gezien vertaalt zich dat in een stijgende (normale) rentecurve.
Omgekeerde rentecurve
In een ideale wereld vertonen de obligatiemarkten altijd een normale rentecurve. Eens in de zoveel tijd zorgen economische ontwikkelingen echter voor een verandering van die curve. In het slechtste geval draait de curve volledig om en spreken we van een omgekeerde rentecurve. Bij zo een omgekeerde rentecurve zullen (sommige) rentes op obligaties met een korte looptijd hoger komen te liggen dan rentes op langere obligaties. Doorgaans spreekt dit weinig optimisme uit over de economische ontwikkelingen op de korte en middellange termijn. In de grafiek hierboven vertoont de rode lijn een schematische weergave van een omgekeerde rentecurve.
Inflatie en economische groei vormen een belangrijk onderdeel van de hoogte van obligatievergoedingen. Indien de markt op wat langere termijn verwacht dat de economische groei en inflatie zullen afnemen, neemt de interesse voor die lange obligatie af. Bij een omgekeerde rentecurve wordt door ‘de markt’ dus eigenlijk een groeivertraging ingeprijsd.
Vlakke rentecurve
In de afbeelding hierboven is voor het volledige plaatje ook nog een vlakke rentecurve aangegeven in het groen. In deze situatie is het rendement voor iedere looptijd nagenoeg gelijk. Zo een vlakke rentecurve komt meestal even voor tijdens de transitie van een stijgende rentecurve naar een omgekeerde rentecurve of andersom.
Omgekeerde rentecurve 2022
De afgelopen weken werd het verschil tussen de Amerikaanse obligaties steeds kleiner, waardoor een omgekeerde rentecurve slechts een kwestie van tijd leek. Op maandag 28 maart was het zo ver en klom de 5-jaars staatslening voor het eerst sinds 2006 boven 30-jaars staatslening. Op dinsdag 29 maart klom ook de 2-jaars staatslening kort even boven de 10-jaars lening. Het gebeurde overigens maar heel kort en inmiddels is het verschil weer positief. De 5 year treasury yield staat overigens wel al dagen boven de 10 year treasury yield.
Maar juist het verschil tussen de 2-jaars en 10-jaars staatslening wordt door beleggers goed in de gaten gehouden. De omkering van die twee rentes ‘voorspelde’ in het verleden namelijk altijd een recessie. Het duurde echter gemiddeld nog 1 a 2 jaar voordat de Amerikaanse economie ook daadwerkelijk in een recessie belandde. De snelste recessie vond in het verleden binnen 6 maanden plaats en de langste periode tussen omkering en recessie was 24 maanden.
Interessant voor beleggers is het feit dat in het verleden aandelen na een omgekeerde rentecurve nog circa 11 maanden bleven stijgen. Gemiddeld werd een winst van 8% in deze periodes waargenomen.
Redenen omgekeerde rentecurve 2022
Een omgekeerde rentecurve geeft doorgaans aan dat de markt een vertraging van de economische groei verwacht. Centrale banken hebben veel invloed op de rentecurve, aangezien zij de beleidsrente controleren. Deze kortetermijnrente wordt gebruikt voor transacties met commerciële banken en hebben op deze manier weer invloed op rentes die banken doorrekenen aan hun klanten. Ook hebben centrale banken de afgelopen jaren stelselmatig obligaties opgekocht, waardoor de rente kunstmatig laag werd gehouden.
Een combinatie van een sterke economische groei, lage werkloosheid en een hoge inflatie heeft de Amerikaanse centrale bank doen besluiten het monetaire beleid te verkrappen. Een verhoging van de rente kan de inflatie namelijk doen afnemen. De Federal Reserve is daarom begonnen met de afbouw van het obligatie-opkoopprogramma en ook werd recentelijk de beleidsrente verhoogd naar een bandbreedte van 0,25%-0,50%. Beleggers houden rekening met verdere verhogingen, waarbij deze rente al eind dit jaar mogelijk zal uitkomen boven de 2%.
Beleggers hebben het afgelopen jaar al geanticipeerd op deze verhogingen, waardoor de rentes op Amerikaanse obligaties al flink zijn opgelopen. Het verder verhogen van de beleidsrente zorgt voor toenemende opwaartse druk bij obligaties met een korte looptijd. Doordat de korte obligatierentes harder zijn gestegen dan die met een langere looptijd, ontstaat een omgekeerde rentecurve.
Obligatiemarkt wantrouwt economie
Een hogere vergoeding op obligaties maken staatsleningen een aantrekkelijk alternatief ten opzichte van aandelen. Wanneer (institutionele) beleggers een afkoeling van de economie verwachten die gepaard gaat met een lagere inflatie, zullen zij zich dus graag willen positioneren in die langere hoge rentes. De rente en de koersen van staatsobligatie bewegen omgekeerd evenredig. Door de grote vraag naar die lange obligaties zal de couponrente steeds minder snel stijgen of zelfs dalen. Ondertussen verhoogt de Fed wel de beleidsrente, die voor opwaartse druk zorgt bij kortlopende obligaties. Ook dit gegeven draagt bij aan de omgekeerde rentecurve.
Komt er een beurscrash?
De hogere rentes zijn een direct gevolg van de centrale bank om de hoge inflatie af te remmen. Dit beleid heeft echter ook gezorgd voor een omgekeerde rentecurve. Beleggers anticiperen nu op tragere economische groei en een afnemende inflatie. In het verleden heeft een omgekeerde altijd een recessie voorspeld. Uiteraard bieden resultaten uit het verleden geen garantie voor de toekomst, echter wel een goede indicatie.
De geschiedenis leert ons echter dat een recessie niet altijd voor een beurscrash heeft gezorgd. Wel is het waarschijnlijk dat de Amerikaanse economie binnen nu en 24 maanden een periode van twee of meer opeenvolgende kwartalen van economische krimp gaat laten zien. De grote vraag is natuurlijk hoe ernstig deze recessie zal zijn en in hoeverre dat de winsten van bedrijven zal raken. Door de rente nu te verhogen, heeft de Fed straks in ieder geval wel weer een wapen om die eventuele recessie te bestrijden met het verlagen van de rente. Persoonlijk ben ik er bovendien van overtuigd dat eventuele beursdalingen weer kansen bieden voor de lange termijn.
Inspelen op de omgekeerde rentecurve via LYNX
LYNX geeft u de mogelijkheid om zelf in verschillende effecten en derivaten te beleggen, zoals aandelen, ETF’s, opties, futures en meer. U heeft toegang tot ruim 130 beurzen in meer dan 30 landen. Bekijk het aanbod:
