Money Management: de belangrijkste discipline voor een handelaar

Wat is money management precies?

Money management is een term voor het plan zuinig om te gaan met verdiende centen. In dit artikel heb ik het logischerwijs specifiek over het plan van een beurshandelaar.

Een handelaar met een duidelijk money management-plan weet vooraf duidelijk wat maximaal verloren mag worden per trade. Waar alle succesvolle handelaren het over eens zijn is dat je niet succesvol wordt door de winsten die je in goede tijden kan behalen, maar door de verliezen die je weet te beperken in mindere tijden.

Met deze gedachte in het achterhoofd is het hele money management-plan beter te begrijpen. Het maakt immers weinig uit welke strategie je gebruikt. Voor iedere strategie zijn consistente winsten een absolute vereiste.

Waarom is money management zo belangrijk?

Het money management-plan komt iedere dag weer terug als vereiste discipline. Veel handelaren, waaronder overigens ook ik zelf, kunnen beamen dat zij voor een langere tijd geld kunnen verdienen om het vervolgens binnen een mum van tijd weer kwijt te zijn. Als je vervolgens vraagt hoe het mogelijk is om in zo’n korte tijd al je opgebouwde winsten te verliezen, komt nagenoeg altijd hetzelfde antwoord naar voren:

Toen ik in een wat mindere periode belandde ging ik meer risico’s nemen om het tij te keren. Dit resulteerde in grote verliezen omdat ik veel groter handelde en meer risico nam dan ik vooraf met mezelf had afgesproken.

Het is mens eigen om in onzekere tijden niet rationeel te handelen en risico op te zoeken. Op dat moment moet je eigenlijk de verliezen weten te beperken. Verliezen beperken in onzekere tijden is dan ook vele malen lastiger dan winsten behalen in tijden dat het voor de wind gaat.

Succesvolle handelaren hebben allen gemeen om consistente winsten te behalen. Deze beleggers weten vooral goed om te gaan met verliezen. Dit is dan ook het grote doel van money management. Het houdt handelaren in leven na het doen van een slechte trade of het hebben van een slechte periode. Zij hebben immers de discipline om risico’s te controleren.

Een gedisciplineerde handelaar met een goed money management-plan kan 15 slechte trades achter elkaar doen, om dit vervolgens met twee goede trades weer goed te maken. Bij een handelaar zonder plan is dit vaak volledig tegengesteld. Zij kunnen 15 winstgevende trades achter elkaar doen, om deze opgebouwde winst vervolgens met twee verliesgevende trades weer kwijt te spelen.

Belangrijke do’s and dont’s om een betere handelaar te worden

Bovenstaand plan kan worden uitgeslagen in verschillende belangrijke do’s and don’ts.

Graag begin ik met het opsommen en beschrijven van de valkuilen van beleggers, om vervolgens uit te schrijven wat juist positieve handelingen zijn om de kans op succes op de beurs te vergroten.

Don’ts:

• Sta niet te lang stil bij uw laatste (verliesgevende) trade. Het zorgt ervoor dat u weer neutraal een nieuwe trade kunt aangaan.
• Niet omlaag blijven middelen bij een verliesgevende positie. Het verbetert weliswaar de gemiddelde aankoopprijs, maar het zorgt voor een grotere exposure naar een verliesgevende positie die u eigenlijk wilt mijden. Het basisprincipe is om verliezen zoveel mogelijk te beperken.
• Verlies met 1 trade nooit meer dan een vooraf vastgesteld percentage van uw kapitaal. Een veel gebruikt maximum is 5% per trade, maar voor velen heeft een maximum van 2% de voorkeur.
• Innemen van positie(grootte) niet te snel opschalen. Stel, u begint 1 future te handelen met € 10.000 op uw beleggingsrekening, dan moet het niet zo zijn dat u na wat behaalde winsten op een account van € 15.000 5 futures handelt.
• Laat u niet emotioneel beïnvloeden door de uitkomst van een trade. Zowel euforie als onzekerheid kan tot niet-rationele beslissingen leiden.
• Een handelaar hoeft niet altijd in de markt te zitten. Geen positie is ook positie. Dit voorkomt dat u niet iedere onverwachte (negatieve) beweging meemaakt.
• Waak voor overmatig handelen. Met name in mindere periodes laten handelaren zich door emoties vaak verleiden tot “overtrading”.
• Wees niet bang om de grote beweging te missen. Het is niet mogelijk om bij iedere beweging goed te zitten. Wacht geduldig op echte kansen met een mooie potentie.
• Wees voorzichtig met sterk gecorreleerde posities. Verschillende posities doet vaak vermoeden dat een portefeuille goed gespreid is, maar als de producten sterk met elkaar gecorreleerd zijn, is dit dus niet het geval.

Hierboven zijn meerdere belangrijke don’ts opgesomd. Alhoewel naast deze punten nog vele andere valkuilen te bedenken zijn, is dit wel de meest belangrijke op het gebied van money management. Het uiteindelijke doel is immers om de verliezen kleiner te houden dan de winsten.

Do’s:

• Ken de risk/reward risico van een trade. Weet voor het ingaan van de trade hoeveel je maximaal wil verliezen en waar dus je stoploss niveau komt te liggen.
• Heb genoeg kapitaal om te handelen. Wees ervan bewust dat je voldoende kapitaal nodig hebt om posities uit te zitten. Dit hangt uiteraard nauw samen met de een van de dont’s; niet te grote posities innemen.
• Bepaal vooraf de maximale positiegrootte. Dit voorkomt een (te) korte stoploss, waardoor de positie geen ruimte kan krijgen om zich te ontwikkelen. Het is immers nagenoeg onmogelijk om exact op de bodem te kopen.
• Verlaag je handelingsfrequentie tijdens een mindere periode. In dergelijke situaties is het raadzaam om juist minder te gaan handelen in plaats van meer te gaan handelen om het verlies goed te maken.
• Verlaat verlieslatende posities als eerste en houd winstgevende posities juist zo lang mogelijk vast. Dit gaat vaak tegen het gevoel van beleggers in.
• Blijf gedisciplineerd. Houd je te allen tijde aan het vooraf vastgestelde plan. In onzekere en mindere periodes hebben handelaren vaak de neiging om van dit plan af te wijken. Juist in dergelijke gevallen is het des te belangrijker om de discipline te behouden.
• Stel een maximum verliesbedrag per dag in (bijvoorbeeld maximum verlies van 10% van uw totale kapitaal). Dit voorkomt dat u op een slechte dag een groot deel van uw vermogen verdampt.
• Stel vooraf een plan op om de positiegroottes op te schalen indien geld wordt verdiend. Dit voorkomt dat u beslissingen maakt in een euforische stemming, waardoor overzelfverzekerdheid ertoe kan leiden dat je de posities te snel opschaalt.

Het ene punt is hoogstwaarschijnlijk meer herkenbaar dan een ander punt. Print de regels uit waar u zich vaker schuldig aan maakt. In onzekere en stressvolle situaties kan het helpen om deze basisregels bij de hand te hebben en opnieuw door te nemen om rationeel te blijven beslissen.

Vragen die een handelaar zich dagelijks moet afvragen

Op basis van bovengenoemde regels kunnen vragen worden opgesteld die handelaren zichzelf dienen te stellen. Voor het ingaan van een trade kunnen onder andere de volgende vragen worden gesteld:

• Weet ik hoeveel ik met de ingenomen positie riskeer?
• Houd ik mij met het aangaan van de nieuwe positie aan mijn vooraf vastgestelde plan?
• Hoeveel kan ik maximaal verliezen en hoever ligt mijn stoploss dus in dat geval?
• Had ik deze positie ook ingenomen als ik mentaal in goede doen was?
• Werkt mijn strategie nog altijd in deze markt? Of moet ik deze herzien