Elliott Wave theorie uitgelegd

In dit artikel worden de volgende onderwerpen besproken:

• De basis van de Elliott Wave theorie
• Golfgradaties
• Verschillende impulsive waves
• Verschillende corrective waves
• Praktijkvoorbeelden

Elliott Wave uitleg

De basis van de Elliott Wave Theorie

De Elliott Wave theorie, in het Nederlands ook wel de Elliott golven theorie genoemd, werd door Ralph Nelson Elliott ontwikkeld eind jaren 20. Elliott geloofde dat aandelenmarkten zich in bepaalde terugkerende cycli bewegen. Dit in tegenstelling tot de algemene gedachte dat markten zich chaotisch bewegen.

Elliott onderzocht duizenden grafieken van de Dow Jones en ontdekte een zekere herhaling van koersbewegingen volgens vaste herkenbare patronen. Hij publiceerde zijn bevindingen in 1938 in het boek ‘The wave Principle’.

De koersbewegingen worden verdeeld in hoofdtrends, ofwel impulsive waves en in correctieve trend, ofwel corrective waves. Hieronder zal ik deze twee typen toelichten.

Impulsive waves:

Iedere hoofdtrend kent vijf waves. Binnen deze vijf waves zijn er drie in de richting van de hoofdtrend en twee in de tegenovergestelde richting. Wave 1, 3 en 5 bepalen de hoofdtrend in een impulswave. Hieronder ziet u een schematische weergave van een stijgende en een dalende trend volgens de impulswave van Elliott.

Voor de impulswaves bestaan enkele regels en richtlijnen: 

De onderstaande drie regels mogen absoluut niet overtreden worden:

• Wave 2 mag nooit onder de bodem van golf 1 uitkomen.
• Wave 3 mag nooit de kortste van de drie impuls waves zijn.
• Wave 4 mag niet onder de top van wave 1 uitkomen.

Verder zijn er vele richtlijnen die belangrijk kunnen zijn, maar niet altijd noodzakelijk zijn:

• Wave 3 is meestal de langste, maar in ieder geval niet de kortste wave en eindigt boven de top van wave 1.
• Wave 4 mag nooit onder het startpunt van wave 3 uitkomen.
• Na de 5^e wave volgt er een correctie, die eindigt rond het dieptepunt van wave 4.
• De vormen van de correctiewave 2 en 4 verschillen. Indien wave 2 een scherpe correctie is, dan zal wave 4 een mildere correctie zijn.

Corrective waves:

Aan de andere kant hebben we correctieve golven. Deze waves volgen aan het einde van een impulswave en zijn waves die tegen de grote trend in bewegen. De correctiebewegingen worden veelal aangeduid met de labels A,B en C et cetera. In onderstaande afbeelding ziet u zo een corrective wave.

Bovenstaande lijkt erg simpel, maar dit is slechts de basis van de Elliott Wave theorie. In realiteit gaat de theorie stukken verder en zijn er talloze uitzonderingen, gradaties en verschillende impulsive en corrective waves.

Golfgradaties

Elliott onderscheidde negen golfgradaties. Hiermee wordt bedoeld dat de waves kunnen plaatsvinden op verschillende timeframes. Zo zijn er impulsive waves die jaren duren (bijvoorbeeld te vinden op de maandgrafiek) maar ook hele korte trends (bijvoorbeeld op een minutengrafiek). Deze gradaties zijn allemaal met elkaar verbonden. Dit wil zeggen dat een impulsive wave op een kleiner timeframe bijvoorbeeld onderdeel van een corrective wave is op een hoger timeframe. Onderstaande afbeelding toont de negen golfgradaties.

Verschillende impulsive waves

Impulsive waves vertonen in veel gevallen een net iets ander patroon dan we zojuist in de basis besproken hebben. Zo kan de impulsive wave juist langer doorgaan of eerder stoppen. We bespreken hieronder drie soorten:
– Extensions
– Truncated fifths
– Wigpatronen: leading and ending diagonal triangles

1.       Verlengingen / Extensions:

In het merendeel van de gevallen zal één van de impulsive waves een verlenging vertonen, waardoor deze wave langer is dan de andere.  Een verlenging van een wave komt veelal voor in de derde impulse wave. In dat geval zullen de waves 1 en 5 van gelijke grootte zijn. De wave die een extensie laat zien, is tevens de wave die een versnelling vertoont van de koersontwikkeling. Extensies binnen een extensie komen eveneens voor. Hieronder een schematische weergave waarin wave 3 een extensie wave laat zien. Uiteraard kan het dus ook voorkomen dat wave 1 of wave 5 een extensiewave vormt.

2.       Afgekorte vijfde / Truncated Fifths:

Het komt soms voor dat wave 3 zo lang is verlengd dat er weinig ruimte over is voor een stijging in wave 5. Hierdoor kan het voorkomen dat wave 5 niet genoeg kracht heeft om voorbij de top van wave 3 te komen. Er ontstaat dan een dubbele of lagere top.

Dit patroon wordt ook wel een truncated fifth genoemd en komt veel voor na een extensie van een derde wave. Het patroon duidt op zwakte in de markt. De 5^e truncated wave bestaat uit 5 kleine sub-waves. Hieronder ziet u een schematische weergave van een truncated fifth.

3.       Wigpatronen / Diagonal waves

Wigpatronen/diagonal waves zijn patronen die voorkomen in de richting van de impulsive wave. Deze patronen zien er uit als een wig die divergeert of convergeert. De Elliott Wave theorie onderscheidt twee soorten wigpatronen:

– Ending diagonal triangle

Een ending diagonal komt voor in de vijfde wave en treedt vooral op na een sterke voorafgaande beweging. Dit wigpatroon komt eveneens voor in de C-wave van een bearmarket. Een wig is een patroon waarbij de steun- en weerstandslijnen convergeren. De ending diagonal kenmerkt zich door een 3-3-3-3-3 structuur. Dat wil zeggen dat elke beweging bestaat uit 3 waves. Onderstaande afbeelding toont een ending diagonal.

– Leading diagonal triangle

Wanneer een wig voorkomt in wave 1 of in wave A, dan spreken we van een leading diagonal triangle. Het verschil met een ending diagonal triangle is de structuur van de waves. In plaats van de 3-3-3-3-3 structuur zien we nu 5-3-5-3-5, net als in een impuls wave. Ofwel elke wave in de richting van de trend kent 5 kleinere waves en 3 kleine abc correctiewaves. Echter, wave 1 en 4 kunnen elkaar hier wel overlappen. Omdat deze wavestructuur uit 5 waves bestaat, signaleert deze triangle een hervatting van de uptrend. In tegenstelling tot de ending diagonal die het einde van een trend maskeert.

Uiteraard kan ik deze triangle beter uitleggen door het tonen van een afbeelding:

Verschillende corrective waves

Net als dat er verschillende soorten impulsive waves zijn, ontdekte Elliott dat er ook verschillende terugkerende corrective waves zijn. Zo hebben we scherpe correcties maar ook zijwaartse correcties. We bespreken een drietal corrective waves die het meeste voorkomen.
– Zig-Zag
– Flats
– Triangles

De Zig-Zag correctie (5-3-5)

De zig-zag is de meest voorkomende correctie en bestaat uit een 3-wave structuur met als nummering A-B-C. De sub-wave structuur heeft een 5-3-5 structuur. Dat wil zeggen dat Wave A uit 5 sub-waves bestaat. Golf B uit 3 sub-waves en Wave C weer uit 5 sub-waves. De zig-zag bevat veelal een scherpe correctie. In een impuls wave komt het vaak voor in de correctiewave 2.

Wave B van een zig-zag kan niet meer corrigeren dan 61,8% van Wave A. Wave C gaat altijd voorbij het dieptepunt van Wave A en is normaal even lang als Wave A.

Het is mogelijk dat er enkele zigzag-formaties na elkaar voorkomen in een correctie. Er ontstaat dan een dubble zig-zag of zelfs een triple zig-zag beweging. Een dubble zig-zag patroon word onderbroken door een tussenliggend a-b-c patroon aangeduid als X.

Schematische weergave van het zig-zag patroon:

De Flat correctie (3-3-5)

De flat correctie is een combinatie van zijdelingse bewegingen die doorgaans dezelfde lengte hebben. Ook de flat correctie kent een 3 golfstructuur aan (A-B-C). De sub-wave heeft een 3-3-5 structuur. Dat wil zeggen dat zowel wave A als B uit 3 sub-waves (a,b,c) bestaan. Wave C kent echter 5 sub-waves (I,II,III,IV,V). Dit patroon is een zijwaartse correctie, zoals de naam al doet verklappen. Deze flat correctie komt met name veel voor in correctiewave 4 van een impulsive wave. Flats zijn correctiepatronen die meestal voorkomen in een sterke trending markt.

Naast de normale flat correctie, zoals hierboven omschreven, zijn er nog twee andere flat-patronen.

Expanded flat: Bij een expanded flat eindigt Wave B boven het startpunt van Wave A. Ook eindigt wave C onder het eindpunt van wave A.

Running flat: Bij een running flat doorbreekt wave B het startpunt van wave A. Wave C corrigeert in dit geval slechts een deel van wave A en bereikt dus niet meer de bodem.

De Triangle correctie (3-3-3-3-3)

De triangle correctie is een patroon dat bestaat uit 5 sub-waves die onderverdeeld zijn in een 3-3-3-3-3 structuur met als nummering A-B-C-D-E. Deze 5 waves vormen zich zijwaarts en vormen een soort driehoekpatroon. Triangles/driehoeken komen vaak voor tijdens de vierde wave. Triangles komen soms ook voor in wave B van een correctiewave.

Praktijkvoorbeelden:

In de grafiek hieronder heb ik de Elliott Wave theorie toegepast op de S&P 500 index. Ik heb de weekgrafiek gebruikt om zo twee tellingen in 1 grafiek te laten zien.

Het is soms bijzonder lastig om te juiste tellingen te herkennen in de grafieken. De langste telling vanaf de bodem in 2009 heeft aan het begin van dit jaar een top neergezet bij wave 5 (V). Aan het begin van 2016 is echter een nieuwe impulsive wave gestart op een lager timeframe. In deze telling zou het goed kunnen dat wave 3 hier een extended wave betreft. De recente correctie is wave 4 en dan zou er dus nog een laatste wave 5 kunnen volgen.

Wave 5 zou ongeveer de lengte van wave 1 moeten hebben. Wave 1 heeft een lengte van circa 400 punten. Indien we 400 punten optellen bij de recente bodems rond 2550 punten komen we op een koersdoel van circa 2950 punten. Wave 5 zou daarbij maar iets boven de top van wave 3 uitkomen, wat betekent dat we waarschijnlijk met een truncated fifth te maken krijgen.

Zoals hierboven besproken komt het soms voor dat wave 3 zo lang is verlengd dat er weinig ruimte over is voor een stijging in wave 5. Hierdoor kan het voorkomen dat wave 5 niet genoeg kracht heeft om voorbij de top van wave 3 te komen. Er ontstaat dan een dubbele of lagere top. Dit kan men dus in het achterhoofd houden als alternatief scenario.

Met de fibonacci retracement kan men koersdoelen of niveaus waar de index juist steun op kan vinden berekenen. Ik heb de start van wave 1 als 0 procentpunt gepakt en het einde van wave 1 als 100 procentpunt. We zien nu dat 161,8% uitkomt bij circa 1814 punten en dat de index daar meerdere malen steun op heeft gevonden. Iets daarboven zien we 261,8% en ook daar kon de S&P 500 index steun op vinden in de correctie van eerder dit jaar.

In de volgende grafiek heb ik de Elliott Wave theorie toegepast op de daggrafiek van de EUR/USD koers van de afgelopen maanden. In wave 4 zien we een kleinere ABC correctie.

Nadat bij wave 5 de top was neergezet, is een correctie gestart. De bodem van 1,15 kan het eindpunt zijn van wave A in de ABC correctie.